چهارمین سفیدشدگی مرجان‌ های خلیج ‌فارس / بروزرسانی فهرست گونه ‌های درخطر انقراض بعد از ۲۴ سال

به گزارش مارین نیوز، محمد طالبی متین، مدیر کل دفتر زیست بوم های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست به مناسبت روز ملی خلیج فارس بیان کرد: یکی از چالش های اصلی زیست بوم های دریایی خلیج فارس، آلودگی و تغییرات اقلیمی است.

وی افزود: در سال های اخیر، آلودگی زیست محیطی و ورود پسماندها و پساب های صنعتی و نفتی باعث آسیب به زیست بوم های دریایی شده است و عواملی از جمله نشت نفت از خطوط لوله، ریزش از نفتکش ها، حوادث دریایی، دفع پسماندها و پساب های شیمیایی و زباله های دریایی، تخریب و تغییر کاربری سواحل، عدم برقراری توازن بین توسعه اقتصادی و حفاظت محیط زیست و تغییرات اقلیمی مانند افزایش دما و اسیدی شدن آب دریاها، به تخریب زیست بوم های دریایی خلیج فارس منجر شده است.

طالبی متین تاکید کرد: تخریب و آسیب به آبسنگ‌های مرجانی نیز یکی از چالش های مهم است. مرجان ها به عنوان یکی از مهمترین عوامل در حفظ تعادل اکولوژیکی دریاها عمل می کنند اما فعالیت های انسانی نظیر توسعه ساحلی و تجاوز به حریم و بستر دریا، لایروبی و لای‌ریزی، صید بی رویه و  بهره برداری غیرمسئولانه از منابع دریایی در کنار تغییرات اقلیمی، به تخریب و آسیب به مرجان ها و همچنین کاهش تنوع‌زیستی در منطقه منجر شده است.

او با تاکید بر اینکه در حال حاضر به دلیل تغییرات اقلیمی، چهارمین سفیدشدگی جهانی آبسنگ های مرجانی در حال وقوع است که این امر سبب آسیب های جدی به این ذخایر ژنتیکی می گردد، ادامه داد: با توجه به نگاه توسعه‌ای دولتمردان به سواحل مکران به عنوان گنج پنهان سرزمین ایران، از آنجا که توسعه و تغییر کاربری اراضی ساحلی، به خصوص در نتیجه ساخت‌وساز‌های ساحلی و توسعه شهری، می‌تواند منجر به از بین رفتن زیستگاه‌های حیاتی دریایی و مناطق مستعد و بسترهای مناسب برای تولیدمثل و تغذیه زیستمندان دریایی و تخریب زیستگاه‌های وابسته شود.

مدیر کل دفتر زیست بوم های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست انجام مطالعات پهنه بندي محيط زيستي و ارزيابي ريسك زيستگاهي استقرار صنايع در مناطق ساحلي دريايي مكران در استان هرمزگان را از جمله دیگر اقدامات این دفتر در سواحل خلیج فارس برشمرد و از مشخص شدن محدوده های مجاز و ممنوع برای توسعه در سواحل با روش های علمی و بازدیدهای میدانی خبر داد.

وی اضافه کرد: این اقدام در سواحل استان سيستان و بلوچستان نیز در حال اتمام می باشد که با توجه به آسیب های وارده به زیست بوم ها در نتیجه توسعه در منطقه پارس جنوبی، بررسی تغییرات محیطی و ارزیابی ریسک زیستگاهی در محدوده‌ی ساحلی–دریایی این منطقه انجام شده است.

طالبی متین تصریح کرد: مطالعات نشان می دهد در بازه زمانی 22 ساله، استحصال بیش از 760 هکتار زمین و خشک کردن دریا، تخلیه پساب شهری و صنعتی، احداث اسکله و بارانداز، تردد شناورهای سبک و سنگین، فعالیت‌های صیادی، احداث جاده، توسعه مراکز جمعیتی و فعالیت‌های گردشگری به عنوان مهمترین عوامل تخریب محیط زیست و تهدید کننده زیستگاه و گونه در این محدوده به شمار می‌روند و این عوامل باعث شدند تا مساحت سواحل تخم‌گذاری لاکپشت دریایی پوزه عقابی 92.6 درصد، زیستگاه مطلوب آبسنگ‌های مرجانی 43.6 درصد و بستر های علف دریایی28.9  درصد کاهش و مساحت جنگل‌های مانگرو 34.7 درصد افزایش یابد.

مدیر کل دفتر زیست بوم های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست اضافه کرد: با توجه به تاکید اسناد بالا دستی توسعه در زمینه لزوم تامین آب شرب و صنعت از سواحل جنوب کشور، مطالعات پهنه بندي اولويت تأسيسات نمك زدايي از آب دريا در خط ساحلي خليج فارس و درياي عمان"  در استان های سیستان و بلوچستان و خوزستان با هدف دستیابی به اهداف توسعه پایدار و حفاظت از مناطق حساس و زیستگاه های ساحلی دریایی و برای به حداقل رساندن تخریب محیط زیست از طریق تعیین مناطق مناسب جهت استقرار صنایع نمک زدایی در سواحل این استان ها با مشارکت صندوق ملی محیط زیست انجام شد و بدین ترتیب، پهنه بندی سواحل جنوب کشور جهت استقرار این تاسیسات تکمیل گردیده است.

وی تاکید کرد: همچنین اظهارنظر بر استقرار صنایع بزرگ در سواحل با لحاظ ملاحظات محیط زیستی با دقت و با رعایت ظرف زمانی مشخص شده در قانون جهت پاسخگویی در خصوص 40 پروژه انجام پذیرفته است و همچنین در سال گذشته، با تشدید نظارت و تاکیدات انجام شده به واحدهای استانی، تصرفات و تعرضات به سواحل و بستر دریا بیش از 95 درصد کاهش و تخلفات بسیار محدود و معدودی شناسایی و پیگیری قضایی شده است. همچنین تعرضات قبلی در روند پیگیری قرار گرفته است.

او افزود: در حوزه حفاظت از گونه ها و زیستگاه ها نیز اقدامات بسیار مهمی در سال گذشته انجام شده است که در این رابطه می توان به بروزرسانی فهرست گونه های در معرض خطر انقراض و حمایت شده آبزی دریایی بعد از 24 سال اشاره نمود که در این لیست انواع کوسه ماهیان و سفره ماهیان، بی مهرگان کفزی و برخی گونه های ماکول به لیست قبلی اضافه گردید و پشتوانه قانونی برای حفاظت از آنها ایجاد شد.

طالبی متین تصریح کرد: پایش و توسعه زیستگاه های تالابی مرجانی و حرا در سال گذشته در مناطق وسیع تری اجرا شد، بطوریکه توسط پرسنل متخصص سازمان، تعداد چهار زیستگاه مرجانی پایش و احیا و یک زیستگاه جدید کشف شد.

وی بیان داشت: در این راستا تهيه نمونه آبزيان خليج فارس جهت ارتقا و تقويت ذخاير ژنتيكي در بخش دريايي موزه تاريخ طبيعي و ذخاير ژنتيكي نیز از سال گذشته به صورت مستمر انجام می‌گیرد.

مدیر کل دفتر زیست بوم های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: در راستای پویش کاشت یک میلیارد نهال، با جلب مشارکت صنایع، بالغ بر 350 هکتار بر وسعت جنگل های مانگرو کشور اضافه شد.